Yapılandırmacılığın Epistemolojik Savlarının Türkiye’de İlköğretim Fen ve Teknoloji Dersi Programlarında Görünümleri

Hasan Ünder

ÖZ

Milli Eğitim Bakanlığı (MEB), Türkiye’de 2004 yılından itibaren ilk ve ortaöğretim düzeyinde geliştirilen programlarda çoklu zekâ kuramının, öğrenme sitillerinin, yapılandırmacı yaklaşımın benimsendiğini açıklamış; MEB yetkilileri de program değişikliklerinin pozitivist, determinist ve doğrusal düşünüş biçiminden pozitivist olmayan, olasılıkçı, çoklu nedensellikçi bir düşünüş biçimine geçiş olduğunu belirtmişlerdir. Böyle bir paradigma değişimine en çok katkıyı öznelci, göreci ve gerçekçilik karşıtı tutumuyla epistemolojik yapılandırmacılık yapabilir. Bakanlık belgelerinde fen ve teknoloji dersi öğretim programlarının temel felsefesinin yapılandırmacılık olduğu, bu dersin programlarında da radikal yapılandırmacılığın eldeki imkânlar çerçevesinde benimsendiği belirtilmiştir. Bu nedenlerle, makalede, radikal yapılandırmacılığın epistemolojik savlarının Fen ve Teknoloji Dersi (6, 7 ve 8. Sınıflar) Öğretim Programı’ndaki yansımaları, merkezi epistemolojik sorunlar karşısındaki ifadeleri ve varsayımları ışığında araştırılmıştır. Programın kuram seçimi konusunda radikal yapılandırmacılığa yakın, bilimsel kuramların ve modellerin gerçeklikle ilişkisi konusunda kısmen yakın savlarının yansımaları bulunmuş, diğer konularda ise mutat pozitivist bilim anlayışının temele alındığı saptanmıştır. Sonuç olarak radikal yapılandırmacılığın epistemolojik savlarının programa sınırlı olarak yansıdığı, eğitimsel bir paradigma değişiminden söz edilemeyeceği sonucuna varılmıştır.

ANAHTAR KELİMELER

Türkiye’de fen (bilgisi) eğitimi, radikal yapılandırmacılık, pozitivizm sonrası bilim felsefesi, görecilik, Türkiye’de ilköğretim

Creative Commons License
Bu çalışma Creative Commons Alıntı 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.