Görsel Sanatlar Eğitiminde Kavrama Dayalı Öğrenme

ÖZ

21. yüzyıl küreselleşmenin yaşandığı, kalıpların sorgulandığı, bilgi miktarının katlanarak artığı ve dijital teknolojinin geliştiği bir dönemi kapsamaktadır. Bu dönemde görsel sanatlar disiplinleri de biçim ve içerik açısından kapsamlı değişimler geçirmiş ve dijital teknolojinin gelişmesiyle bireyin günlük yaşamdaki görsel deneyimleri artmıştır. Günümüz koşullarındaki bilgiyi yorumlamak ve daha bilinçli bireyler yetiştirmek için ise daha soyut ve daha farklı düşünme becerilerine gereksinim duyulmaktadır. Bu bağlamda kavrama dayalı öğrenme soyut düşünmeyi ve transfer edilebilir bilgiyi sağlaması bakımından günümüzdeki farklı çeşitteki bilgilerin anlamlandırmasında bir yöntem sunabilir. Bu araştırmanın temel amacı, görsel sanatlar eğitimi kapsamında lisans düzeyindeki Resim-İş Öğretmenliği Programı’nda yer alan Grafik Tasarım Anasanat Atölye V ders sürecinin kavrama dayalı olarak nasıl yürütüleceğini ortaya koymak ve kavramsal düşünmeyi geliştirmektir. Bu araştırma, eylem araştırması olarak desenlenmiştir. Araştırma, lisans düzeyi Resim-İş Öğretmenliği Programı Grafik Tasarım Anasanat V dersinde uygulanmıştır. Uygulamada grafik tasarımın temel konularından yazı kavramı ele alınmış ve bu kavramla bağlantılı olarak bellek, kültür, dil ve estetik kavramları incelenmiştir. Araştırmanın katılımcılarını bu dersi alan sekiz öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmada; gözlemler, yarı yapılandırılmış görüşmeler, araştırmacı ve katılımcı günlükleri, kişisel bilgi formu, öz değerlendirme formu, grafik tasarım çalışmaları, tasarım metni ve geçerlilik komite toplantıları aracılığıyla veriler toplanmıştır. Elde edilen veriler tümevarımsal olarak analiz edilmiştir. Analiz sonucunda veriler “Kavrama Dayalı Öğretme-Öğrenme Süreci”, “Kavramsal Düşünmenin Yansımaları” ve “Kavrama Dayalı Tasarım Uygulamaları ve Kavramın Tasarıma Yansımaları” başlıkları altında bulgulanmıştır. Bulgular sonucunda lisans düzeyi grafik tasarım dersinin üç boyutlu kavrama dayalı olarak yürütülebileceği görülmüştür. Bu kapsamda öğrencilerin kavramsal anlayış geliştirerek kavramsal bağlantılar kurdukları, sinerjik düşündükleri, bilgiyi transfer edebildikleri ve sorgulama yaptıkları sonucuna ulaşılmıştır. Yapılan tasarım çalışmalarında öğrencilerin tasarımları kavram çerçevesinde uyguladıkları ve anlamlandırdıkları sonucu elde edilmiştir. Ortaya çıkan sonuçlar alanyazınla karşılaştırılarak tartışılmış ve gelecekteki uygulamalara ve araştırmalara yönelik çeşitli öneriler sunulmuştur.