Türkçe Dersi Sınav Sorularının Özgünlük, Madde Türü, Madde Yazma Ölçütleri ve Bilişsel Düzey Açısından İncelenmesi

ÖZ

Bu araştırmada Türkçe dersi sınav sorularının özgünlük, biçimsel düzen, madde türleri, madde yazma ölçütleri ve bilişsel düzey açısından incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırma doküman incelemesi yöntemiyle yürütülmüş, veri kaynağının belirlenmesinde maksimum çeşitlilik örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın veri kaynağını Karadeniz bölgesinde yer alan orta büyüklükte bir ildeki ortaokullarda görev yapan Türkçe öğretmenlerinin hazırladıkları sınav soruları oluşturmuştur. Araştırmaya Liselere Geçiş Sistemi (LGS) başarıları temelinde belirlenen okul düzeylerinin her birinden, il sınırlarındaki her ilçeden ve ortaokul kademesindeki her okul türünden sınav soruları dâhil edilmiştir. Araştırma kapsamında 51 sınav kâğıdı içerisinde yer alan 747 soru analiz edilmiştir. Araştırma verileri için betimsel analiz gerçekleştirilmiş, elde edilen bulgular frekans ve yüzdelerden yararlanılarak özetlenmiştir. Araştırma bulguları incelendiğinde, sınav kâğıtlarının %11 ile %91 arasında değişen benzerlik oranlarına sahip olduğu, bazı sınav kâğıtları ve sorularının farklı internet kaynaklarından hiç değiştirilmeden olduğu gibi alındığı sonucuna ulaşılmıştır. Türkçe dersi sınav kâğıtlarının yarıdan fazlasının bir sınav kâğıdında bulunması gereken biçimsel özelliklere sahip olmadığı, sınav kâğıtlarında en fazla kullanılan madde türünün çoktan seçmeli madde türü olduğu ve öğretmenlerin madde yazma ölçütlerine dikkat etmediği görülmüştür. Bu durum incelenen sınav kâğıtlarının çoğunluğunda geçerlik problemi olduğuna işaret etmektedir. Araştırmada dikkat çeken sonuçlardan bir diğeri soruların yaklaşık beşte dördünün anlama basamağında, beşte birinin hatırlama ve uygulama basamağında olmasıdır. Ayrıca çözümleme ve yaratma basamaklarına yönelik çok az sayıda soru bulunduğu, değerlendirme basamağında ise hiç soru olmadığı görülmüştür. Bununla birlikte incelenen soruların büyük çoğunluğunun orta bilişsel düzeye yönelik olduğu ve üst düzey sorulara yalnızca binde sekiz oranında yer verildiği sonucuna ulaşılmıştır. Elde edilen bu sonuçlar alanyazın kapsamında tartışılmış ve birtakım önerilerde bulunulmuştur.