Ebeveynlerin Dijital Ebeveynlik Yeterliklerinin Çeşitli Demografik Değişkenler Açısından İncelenmesi

ÖZ

Dijital teknolojilerin gelişmesiyle yaşamın her alanında kolaylıklar yaşanmaya başlamıştır. Bu teknolojiler, kolaylıkların yanı sıra riskleri de beraberinde getirmektedir. Zararlı içerikler, siber zorbalık, pornografi, cinsel içerikli mesajlar gibi riskler dijital araçlarla birlikte evlere kadar rahatlıkla girebilmektedir. Bu risklerden en çok etkilenmesi beklenen grup çocuklardır. Çocukların gelişiminden birinci derecede sorumlu olan ebeveynlere bu noktada önemli sorumluluklar düşmektedir. Ebeveynler, çocuklarını dijital teknolojilerden kaynaklanan risklerden korumak için dijital çağa ayak uydurmalıdır. Bu çalışmanın amacı dijital ebeveynlik yeterlik alanları ve göstergelerinin belirlenmesi ve belirlenen göstergelere dayanarak geliştirilecek bir araçla ebeveynlerin öz yeterliklerinin çeşitli demografik değişkenler açısından incelenmesidir. Tarama modelinde desenlenen çalışma iki aşamadan oluşmaktadır. Birinci aşamada alanyazın taraması ve uzmanlarla gerçekleştirilen bir odak grup görüşmesi sonucunda dijital ebeveynlik yeterlik alanları ve göstergeleri belirlenmiştir. İkinci aşamada ise Dijital Ebeveynlik Öz Yeterlik Ölçeği geliştirilerek, Eskişehir ilinde yaşayan 576 ebeveynin dijital ebeveynlik öz yeterlikleri ebeveyn rolü, internet kullanım deneyimi, gelir durumu, meslek ve eğitim durumu değişkenlerine göre incelenmiştir. Dijital ebeveynlik yeterlik ve göstergeleri başlangıçta yedi farklı boyuttan oluşmuş ve bu boyutlara göre Dijital Ebeveynlik Öz Yeterlilik Ölçeği hazırlanmıştır. Geliştirilen ölçeğin faktör yapısı farklı ebeveyn örneklemleriyle gerçekleştirilen açımlayıcı (n=520) ve doğrulayıcı analizlerle (n=556) irdelenmiştir. Yapı geçerliği çalışmaları sonrasında dijital okuryazarlık, dijital güvenlik ve dijital iletişim olmak üzere üç faktör altında toplanan göstergelerin ebeveyn rolü, internet kullanım durumu, gelir durumu, meslek ve eğitim durumu değişkenler açısından farklılık sergilememiştir.