ÖZ
Dijital değerlendirme araçlarının eğitim sürecine entegre edilmesinin önemi mevcut öğretmenlerin ve öğretmen adaylarının bu araçları tasarlama, kullanma ve yararlanma konularında bilgi ve becerilerinin tespit edilmesi konusunun ele alınmasını beraberinde getirmiştir. Bu anlamda eğitimde önemli bir alanı temsil eden görsel sanatlar eğitimine hizmet edecek son sınıf öğretmen adaylarının mevcut yeterliliklerini belirlemek önemlidir. Araştırmada, gönüllü katılan 4. sınıf görsel sanatlar öğretmen adaylarının dijital değerlendirme aracı tasarlama deneyimlerini ortaya koymak amaçlanmıştır. Nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması tek durum deseninde tasarlanana araştırmanın katılımcıları amaçlı örnekleme yöntemlerinden ölçüt örnekleme tekniği ile oluşturulmuştur. Katılımcıların seçiminde; 4. sınıf öğrencisi olmak, gönüllü olmak, Görsel Sanatlar Eğitimi Programları, Görsel Sanatlar Öğretiminde Materyal Tasarımı ve Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme lisans programı derslerini almış olmak ölçütleri ele belirlenmiştir. Araştırma, Türkiye’de bir devlet üniversitesinde Resim-İş Eğitimi Ana Bilim Dalı’nda öğrenim gören ve gönüllü katılan 21’i kadın 5’i erkek olmak üzere toplam 26 görsel sanatlar öğretmen adayı ile yürütülmüştür. Katılımcı görsel sanatlar öğretmen adaylarının araştırma kapsamında tasarladıkları dijital değerlendirme araçları ve yapılandırılmış görüşme formu ile veriler toplanmıştır. Gönüllü katılımcılar ile uygulama öncesinde, literatür araştırılarak belirlenen dijital değerlendirme araçları ve bu araçların görsel sanatlar eğitimine nasıl entegre edileceği konusunda ön bilgilendirme yapılmıştır. Kullanacakları dijital platformun seçimi kendilerine bırakılarak dijital değerlendirme aracı tasarlanmaları istenmiştir. 3 hafta süren hazırlama süreci sonrasında dijital değerlendirme aracı tasarlayan katılımcı görsel sanatlar öğretmen adaylarına “Öğretmen olduğunuzda Görsel Sanatlar dersinde dijital değerlendirme araçlarını kullanır mısınız? Neden?” sorusu sorulmuştur. Veriler belli tema ve alt kodlar altında tasnifi yapılmış, katılımcılar K1, K2, K3, … şeklinde kodlanmıştır. MAXQDA nitel veri analizi programı kullanılarak elde edilen veriler analiz edilmiş, tablolaştırılmış, görselleştirilmiş ve betimsel olarak yorumlanmıştır. Araştırmada katılımcı görsel sanatlar öğretmen adaylarının Görsel Sanatlar Dersi Öğretim Programını esas alarak öğrenme alanı ve kazanımlara uygun örnek dijital değerlendirme aracı tasarladıkları gözlenmiştir. Katılımcı görsel sanatlar öğretmen adaylarının örnek dijital değerlendirme aracı tasarımında en çok ortaokul düzeyi 5. sınıf seviyesini tercih ettikleri görülmüştür. Görsel Sanatlar Dersi Öğretim Programında yer alan öğrenme alanlarından en çok Kültürel Miras kazanımlarını ve wordwall dijital platformu kullanarak dijital değerlendirme aracı tasarladıkları sonucuna ulaşılmıştır. Soru türü olarak da gruplandırma şeklinde tercih ettikleri gözlenmiştir. Katılımcı görsel sanatlar öğretmen adaylarının tamamı öğretmen olduklarında dijital değerlendirme aracı kullanacaklarını ama hazırlarken teknik bilgi yetersizliğinden zorlandıklarını ifade ettikleri tespit edilmiştir. Katılımcı görsel sanatlar öğretmen adayları ile yapılan bu araştırma; daha geniş gruplarla derinlemesine ele alınacak benzer çalışmalara ihtiyaç duymaktadır. Bu sebeple; daha fazla sayıda katılımcı ile ve gelişimlerinin uzun vadede gözlemlenebilmesi için daha uzun vadeli çalışma yapılması, görsel sanatlar öğretmen adaylarının teknoloji kullanımına dair yaşadığı zorlukların tespitine yönelik araştırmaların yapılması, görsel sanatlar eğitiminde kullanılabilecek daha fazla dijital uygulama örneklerini sunacak araştırmaların yapılması yönünde öneriler geliştirilmiştir.
ANAHTAR KELİMELER
DOI: http://dx.doi.org/10.15390/EB.2025.14097